Jika kita mengkaji pengajian sejarah di sekolah menengah, pasti kita pernah mendengar tentang beberapa nama kerajaan kuno yang terkenal.
Antara kerajaan Melayu kuno yang sering disebut ialah Kedah Tua, Srivijaya, Majapahit, dan lain-lain.
Namun, satu kerajaan kuno yang jarang didengar namanya ialah kerajaan Raman,
yang juga dikenali sebagai Reman atau Rahman, yang berkuasa di Melayu Patani dari kurun ke-19 hingga ke-20.
Walaupun nama Raman ini mungkin menunjukkan penubuhan oleh seorang yang bernama Rahman, namun sebenarnya istilah ini diambil dari bahasa Melayu Pattani,
iaitu ‘Rama’ yang bermaksud ‘perhimpunan yang besar’. Ini merujuk kepada pertumbuhan penduduk yang pesat selepas penubuhannya.
Sejarah penubuhan kerajaan Raman
Kerajaan Raman diasaskan oleh Tuan Tok Nik Tok Leh, yang juga merupakan kerabat diraja Patani, sebagai tindak balas terhadap kepecahan kerajaan Patani akibat tekanan dari kerajaan Siam pada kurun 1780-an.
Walaupun kerajaan ini terletak di darat dan bukan kerajaan maritim, namun ia mempunyai kekuatan ekonomi melalui perlombongan bijih timah. Mereka membangunkan Kelian Intan sebagai pusat perlombongan bijih timah dan menetapkan Gerik, sekarang sebuah bandar di Perak, sebagai ibu negerinya.
Jangka hayat kerajaan ini tidak panjang, berakhir dengan perang saudara
Walaupun berjaya berkembang pesat, kerajaan Raman menghadapi kejatuhan pada awal abad ke-20. Ini disebabkan oleh perang saudara di Lenggong pada abad ke-19, di mana Siam mengambil alih dan membawa dua kerabat diraja Raman, putera bongsu dan permaisuri diraja, yang kemudiannya diisytiharkan meninggal pada 1899.
Selain itu, campur tangan dari kerajaan Sukhothai dan British turut menyumbang kepada kejatuhan kerajaan ini.
Akhirnya, kerajaan Raman dibubarkan secara rasmi pada tahun 1902 dan daerah hulu Perak serta kawasan sekitarnya diserahkan kepada Perak pada 16 Januari 1909.
Walaupun sudah lama dibubarkan, kesan kerajaan Raman masih terasa dalam dialek dan budaya beberapa penduduk di Perak sehingga kini.
Demikianlah kisah yang kurang terdengar mengenai kerajaan Raman dalam sejarah Melayu.
BACA: Guna je kentang, dah boleh bersihkan ‘watermark’ pada cermin kereta, ini caranya